Αυτόνομα Σχήματα Κομοτηνής: Αυτονομία από τον παραταξιακό κυκεώνα, Άμεση Δημοκρατία στα πανεπιστήμια!

Ποιοί είμαστε:

Τα Αυτόνομα Σχήματα Κομοτηνής αποτελούμε από το 2007 μία συλλογικότητα/σχήμα παρέμβασης στις σχολές του Δημοκρίτειου πανεπιστημίου. Είμαστε Αυτόνομοι γιατί δεν ετεροκαθοριζόμαστε από κανέναν +κομματικό/παραταξιακό μηχανισμό, από καμία πολιτική γραμμή, από κανένα στεγανό ιδεολογικό σχήμα. Οι απόψεις και οι θέσεις μας προκύπτουν από τις τακτικές συναντήσεις/συνελεύσεις μας, οι οποίες χαρακτηρίζονται από πλήρη έλλειψη ιεραρχίας και διεξάγονται στα πλαίσια των κανόνων της  Άμεσης Δημοκρατίας. Οι συναντήσεις αυτές είναι ανοιχτές, με την έννοια ότι μπορεί ο καθένας να συμμετάσχει σε αυτές  ή να τις παρακολουθήσει  και  λαμβάνουν χώρα στον ελεύθερο κοινωνικό χώρο adelante, δηλαδή όχι σε σπίτια ή σε κομματικά γραφεία. Είμαστε συλλογικότητα/σχήμα και όχι παράταξη γιατί εναντιωνόμαστε και δε συμμετέχουμε ούτε στους ολιγαρχικούς θεσμούς εκπροσώπησης των φοιτητών, όπως τα διοικητικά συμβούλια, αλλά ούτε και στο κομματικό πανηγύρι των φοιτητικών εκλογών. Επίσης, δε θεωρούμε ότι εκπροσωπούμε κανέναν, δεν επιθυμούμε να αποτελέσουμε καμία πρωτοπορία, δεν προσπαθούμε να κάνουμε «πολιτική» προωθώντας θέσεις κομμάτων, αλλά αντιθέτως επιδιώκουμε μία ζωντανή διαδικασία αλληλεπίδρασης με το φοιτητικό σύνολο και την πανεπιστημιακή κοινότητα γενικότερα.

 

Η άποψή μας για το πανεπιστήμιο σήμερα:

Ως Αυτόνομα Σχήματα θεωρούμε ότι τόσο η δομή του σύγχρονου πανεπιστημίου, όσο και το περιεχόμενο της γνώσης που αυτό παρέχει δεν εξυπηρετούν σε καμία περίπτωση τις ανάγκες της κοινωνίας. Ας σκεφτούμε την επιχειρηματικοποίηση του πανεπιστημίου, όπως την οραματίζονται χρόνια τώρα και έχουν αρχίσει ήδη να εφαρμόζουν οι ελληνικές κυβερνήσεις. Αυτή δεν σημαίνει μόνο την είσοδο ιδιωτικών κεφαλαίων σε δημόσια ιδρύματα. Στο αμερικανικό και αγγλοσαξονικό μοντέλο, ο ορισμός των εταιρικών πανεπιστημίων δεν εξαρτάται τόσο από τη νομική κατάστασή τους: είναι τόσο δημόσια όσο και ιδιωτικά, και χρηματοδοτούνται τόσο από το κράτος όσο και από εταιρίες.  Αυτό σημαίνει ένα πανεπιστήμιο πέρα από τη διαλεκτική μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού, κράτους και αγοράς. ”Εταιρικό πανεπιστήμιο” σημαίνει ότι το ίδιο το πανεπιστήμιο πρέπει να γίνει εταιρία – να λειτουργεί με βάση το λογισμό του κόστους-κέρδους, τον ορθολογισμό του προϋπολογισμού και τη μείωση του κόστους του εργατικού δυναμικού, για να ανταγωνιστεί στην παγκόσμια αγορά εκπαίδευσης. Αντιλαμβανόμαστε τί μπορεί να σημαίνει αυτό για την ίδια την υφή της γνώσης, η οποία σε καμία περίπτωση δεν είναι ουδέτερη, αλλά και για το μοντέλο εργαζόμενου το οποίο προάγεται. Με λίγα λόγια στείρος επαγγελματισμός, απουσία κριτικής και παραγωγικής σκέψης, αποστειρωμένη εξειδίκευση, χαρακτηριστικά που αρμόζουν σε εργασιακές σχέσεις χαλαρές, ευέλικτες και προσαρμόσιμες στις απαιτήσεις των εταιριών που «προσφέρουν» απασχόληση για 500 ευρώ.

 

Οι θέσεις μας όπως έχουν διαμορφωθεί μέχρι σήμερα:

Είναι δεδομένο πως στο σημερινό πανεπιστήμιο υπάρχουν στοιχεία, όπως το άσυλο και ο δωρεάν χαρακτήρας της εκπαίδευσης και ορισμένων φοιτητικών παροχών, τα οποία παλεύουμε κι αγωνιζόμαστε για να διατηρηθούν, χωρίς όμως σε καμία περίπτωση δεν μπαίνουμε σε μία λογική απλής υπεράσπισης των κεκτημένων. Αντιθέτως θεωρούμε ότι πρέπει να περάσουμε σε μία διαδικασία «συντακτική», δηλαδή σε μία διαδικασία οικοδόμησης του πανεπιστημίου που εμείς και όχι η εξουσία, οραματιζόμαστε. Σε αντίθεση με τις γενικόλογες διακηρύξεις της αριστεράς για κρατική/δημόσια-δωρεάν παιδεία, ως Αυτόνομα Σχήματα έχουμε σχηματοποιήσει τα χαρακτηριστικά που θα θέλαμε να έχει το πανεπιστήμιο σε ένα βασικό τρίπτυχο: Κοινωνικό-Αυτόνομο-Αμεσοδημοκρατικό. Ο όρος κοινωνικό περικλείει πολύ συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, που είναι η ελεύθερη πρόσβαση στις σχολές χωρίς οικονομικούς-ταξικούς φραγμούς, η συνεχής αλληλεπίδραση με την κοινωνία και η εξυπηρέτηση των αναγκών της όπως αυτή της ορίζει, αλλά και η χωροταξική τοποθέτηση των πανεπιστημίων μέσα στον πολεοδομικό ιστό, ώστε να είναι εύκολα προσβάσιμα. Προϋπόθεση γι’ αυτό είναι η πλήρης αυτονόμηση τόσο του πανεπιστημίου αυτού καθεαυτού από το κράτος και το ιδιωτικό κεφάλαιο, όσο και της γνώσης ως αγαθού από την αγορά εργασίας. Το κοινωνικό πανεπιστήμιο δηλαδή οφείλει να είναι και αυτόνομο, με την έννοια αφενός της οντολογικής του ανεξαρτησίας από τη διαχωρισμένη εξουσία και τα ιδιωτικά συμφέροντα κι αφετέρου με την έννοια της διαρκούς αυτοθέσμισης που πρέπει να συντελείται μέσα σε αυτό. Παράλληλα η γνώση, για να ξεφύγει από τη μηχανιστική-συντεχνιακή της διάσταση, πρέπει να απογαλακτιστεί πλήρως από τις ανάγκες τις αγοράς εργασίας και οι σχολές να επανακτήσουν τον χαρακτήρα της κοινότητας (universitas) διδασκόντων και διδασκομένων που αναζητούν, αμφισβητούν, μοιράζονται τη γνώση, καταργώντας βέβαια τη σχέση εξουσίας που υπάρχει ανάμεσα τους και αναπαράγεται μέσα από εξετάσεις, απουσίες, πειθαρχικά συμβούλια. Τέλος το αυτόνομο κοινωνικό πανεπιστήμιο θέλουμε να είναι και δημοκρατικό. Ως δημοκρατία αντιλαμβανόμαστε μόνο την Άμεση Δημοκρατία με την ισότιμη συμμετοχή όλων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων χωρίς τη διαμεσολάβηση κομματικών-παραταξιακών-ιεραρχικών μηχανισμών. Ζητάμε την κατάργηση των παρατάξεων πρώτα στη συνείδηση των φοιτητών και έπειτα στην πράξη, καθώς δε μας ενδιαφέρει μία διαδικασία με συγκαλυμμένες πολιτικές ταυτότητες, η οποία διαρκώς θα υπονομεύεται. Προέχει η από-νομιμοποίηση σε επίπεδο συλλογικού φαντασιακού της παράταξης με τη σταδιακή αποδόμηση του ρόλου της, η οποία περνάει μέσα από το άνοιγμα προς το φοιτητικό σύνολο της εξωθεσμικής δράσης-διαβούλευσης, η οποία δομημένη πάνω στις αρχές της Άμεσης Δημοκρατίας (συντονισμός, ξεκάθαρες θεματικές, ατομική εισήγηση-πρόταση και όχι πλαίσιο, ομοφωνία-συναίνεση-πλειοψηφία) προωθεί και αναδεικνύει το συλλογικό άτομο. Η προσπάθεια «εκδημοκρατισμού» των ήδη υπαρχουσών δομών  και όχι η δημιουργία νέων μόνο σε αδιέξοδο μπορεί να οδηγήσει καθώς αυτές έχουν συνδεθεί άρρηκτα με τον επαγγελματικό συνδικαλισμό, τις εκ των προτέρων θεσπισμένες πλειοψηφίες-μειοψηφίες και την ηγεμονική κουλτούρα στο λόγο έναντι της διαλεκτικής. Οι θέσεις αυτές βρίσκονται υπό συνεχή αμφισβήτηση και διαμόρφωση και δεν αποτελούν σε καμία περίπτωση «ιδεολογικό μανιφέστο» ή καταστατικό των Αυτόνομων Σχημάτων.   Πάντως,  θεωρούμε ότι εάν δεν υπάρξει μία συνολικότερη διαδικασία κοινωνικής αναδόμησης, το πανεπιστήμιο δε μπορεί να φύγει από τη σφαίρα της κρατικής ή ιδιωτικής εξάρτησης-χρηματοδότησης, ώστε η διαχείριση του να περάσει αποκλειστικά στα χέρια της κοινωνίας. Ωστόσο, διακρίνουμε επιμέρους ψήγματα δημοκρατικής κουλτούρας και δημόσιου χαρακτήρα, τα οποία με τη δημιουργία ενός ισχυρού πλέγματος αμεσοδημοκρατικών αντιθεσμών μέσα στις  σχολές μπορούν να διογκωθούν και να αποτελέσουν το πρόπλασμα για ένα πραγματικά κοινωνικό πανεπιστήμιο σε συντονισμό με τους αγώνες για τη γενικότερη κοινωνική χειραφέτηση.

 

Που θα μας βρείτε:

Σημεία αναφοράς μας είναι τα τραπεζάκια μας στη σχολή, ο ελεύθερος κοινωνικός χώρος adelante, όπου διεξάγονται συνήθως οι συνελεύσεις μας και φυσικά οποιαδήποτε κινηματική διαδικασία, η οποία δεν είναι χειραγωγούμενη από κάποιον κομματικό/εξουσιαστικό μηχανισμό.