Έγιναν εκλογές, νίκησε η δημοκρατία, το πολιτικό σύστημα αναστηλώθηκε και γιορτάζει! Φως στο τούνελ βέβαια δε φάνηκε, αλλά ποιος νοιάζεται, αφού γίναμε πάλι ο κυρίαρχος λαός που καθορίζει τις τύχες της χώρας. Οι νέοι εκπρόσωποι του λαού προβάρουν ήδη τα κουστούμια και τα ταγέρ και ετοιμάζονται για νέο γύρο μάσας των κονδυλίων και των δανείων, μόνο που αυτή τη φορά θα πρέπει να περιμένουν λίγο,  γιατί ο  Έλληνας έδειξε τα σημάδια της ταραγμένης  ψυχοσύνθεσής του στην κάλπη και παρέτεινε την προεκλογική περίοδο για άλλον ένα μήνα. Ε και πως θα γίνει τώρα, εμείς στο πανεπιστήμιο θα καθίσουμε με σταυρωμένα χέρια; Δεν πρέπει να κάνουμε κι εμείς εκλογές; Τόσοι μήνες ψήσιμο στο Θέατρο και στο Αλάβαστρο να πάνε στράφι; Ε θα κάνουμε, προφανώς και θα κάνουμε. Και τι έγινε που το πανεπιστήμιο διαλύεται συθέμελα, τι έγινε που νεοναζί και μπράβοι δέρνουν φοιτητές σε σχολές (ΤΕΙ Θεσσαλονίκης, Φυσικό Αθήνας), εμείς έχουμε και το δικαίωμα και το καθήκον με την ψήφο να εκλέξουμε ένα νέο ΔΣ (διοικητικό συμβούλιο) φάντασμα που θα αποφασίζει ερήμην των φοιτητών και να ασχοληθούμε αργότερα με αυτά τα φαιδρά. Ίσως καλύτερα και μετά από τις βουλευτικές του Ιούνη, για να οργανώσουμε καλύτερα τις εκδρομές. Μη μείνουν δυσαρεστημένοι οι χρηματοδότες.

Ναι αλλά οι αριστερές παρατάξεις θα μας πουν ότι πρέπει να συμμετέχουν στις εκλογές , γιατί έτσι μπορούν μέσα από τους θεσμούς (τα ΔΣ) να πιέζουν ώστε να γίνονται Γενικές Συνελεύσεις κι επίσης γιατί έτσι αντιλαμβάνονται πόσοι φοιτητές στηρίζουν την παρέμβασή τους. Μάλιστα. Τι ωραίο να ξέρεις ότι σε στηρίζει κάποιος με όλη του την καρδιά και να στο φανερώνει μια φορά το χρόνο! Δεν πειράζει αν το κουπί το τραβάς εσύ κι άλλοι 10, τουλάχιστον ξέρεις ότι σε στηρίζουν πολλοί περισσότεροι! Τι κι αν είμαστε 3 κι ο κούκος στις κινητοποιήσεις και στις συνελεύσεις μας. Τελικά μπορεί να είναι και καλύτερο γιατί αν μαζευτούμε πολλοί θα περνάει πιο δύσκολα η γραμμή. Ας μας ψηφίσουν και βλέπουμε, δεν καιγόμαστε πολύ αν θα συμμετέχουν ή όχι. Για τον κάθε ψηφοφόρο θα πούμε  ένα σύνθημα στην καταμέτρηση να τον ευχαριστήσουμε. Κοιμήσου τώρα, του χρόνου πάλι, μην ανησυχείς υπάρχει το ΔΣ που σε εκπροσωπεί. Α, μπορεί να σε ξαναχρειαστούμε μες στη χρονιά για να ψηφίσεις το πλαίσιό μας. Επίσης, τι κι αν οι μαζικότερες Γενικές Συνελεύσεις των συλλόγων είναι αυτές που γίνονται και χωρίς την έγκριση των ΔΣ σε ενεργές κινηματικές διαδικασίες;  Εμείς θα συνεχίζουμε μέσα από εκεί να εκβιάζουμε τη διεξαγωγή Γενικών Συνελεύσεων ακόμη κι αν οδηγούμαστε από φιάσκο σε φιάσκο. Γιατί ο επιμένων νικά (στη βλακεία). Και γιατί πιστεύουμε ότι αν οι φοιτητές κι οι εργαζόμενοι στις σχολές αποφασίσουν (στη συνείδηση τους) να κινητοποιηθούν, θα περιμένουν το ΔΣ να τους δώσει έγκριση για να κάνουν συνέλευση και να δώσουν περιεχόμενο στον αγώνα.

Όσοι σκέφτονται να ψηφίσουν στις φοιτητικές εκλογές του 2012 ΔΑΠ και ΠΑΣΠ να πάνε να κάνουνε μαζί κι ένα τεστ νοημοσύνης. Όσοι πάλι σκέφτονται να ψηφίσουν αριστερά τους καλούμε να σκεφτούν, μέσα από αυτό το θεσμό των εκλογών τι αναδεικνύεται τελικά, η πραγματική συμμετοχή και συν-απόφαση ή η ανάθεση των αποφάσεων για τα ζητήματα που μας αφορούν και των αγώνων, στους «επαγγελματίες»  συνδικαλιστές των παρατάξεων; Χρειαζόμαστε τελικά τη μεσολάβηση των παρατάξεων, που ανταγωνίζονται η μία την άλλη σε γραφικότητα, για να αντισταθούμε, ή πιστεύουμε στους εαυτούς μας και θεωρούμε ότι μπορούμε να αυτό-οργανωθούμε και να αποφασίσουμε άμεσο-δημοκρατικά χωρίς την παρεμβολή των κομματικών γραμμών για τα ζητήματα που μας αφορούν; Θέλουμε πλαίσια-μαμούθ που θα ψηφίζουμε σαν τα πρόβατα και επαγγελματίες ρήτορες, ή θέλουμε ουσιαστικό διάλογο, με ίσους όρους και ακαθοδήγητη έκφραση; Η πρόταση των Αυτόνομων Σχημάτων για τις εκλογές είναι η αυτόνομη και ακηδεμόνευτη δράση μέσα στις σχολές για τη δημιουργία ενός πεδίου ελευθερίας και άμεσης δημοκρατίας μέσα στο σύστημα κι ενός ζωντανού κυττάρου αντίστασης απέναντι στις μεθοδεύσεις του υπουργείου, που προσπαθεί ως εντολοδόχος του κεφαλαίου να οικοδομήσει το ανελεύθερο πανεπιστήμιο της αγοράς. Η πρόταση αυτή δεν περνάει μέσα από τις κάλπες, αλλά από τη διαρκή ζύμωση σε αυτόνομες συνελεύσεις, σε κινητοποιήσεις από τα κάτω, σε κοινωνικούς αντί-θεσμούς.

-Ούτε θεατής, ούτε εκφραστής της κομματικής υποταγής        

-Αποχή από τις φοιτητικές εκλογές-πανηγύρι ,  Άμεση Δημοκρατία στις σχολές         

Η δυναμική που εσωκλείεται στο πανεπιστήμιο και η δυνατότητά της να επηρεάζει τον υπόλοιπο εξωπανεπιστημιακό κόσμο προσέλκυσε αμέσως την προσοχή της εξουσίας. Είναι πραγματικά άξιο παρατήρησης το ασφυκτικό νομοθετικό καθεστώς επιτήρησης του φοιτητικού συνδικαλισμού , αλλά ακόμα περισσότερο άξιο παρατήρησης είναι το γεγονός ότι η πανεπιστημιακή κοινότητα στο σύνολό της πολύ λίγο αμφισβήτησε τις κρατικά υποδεικνυόμενες δομές. Πιο συγκεκριμένα, πώς είναι δυνατόν να γίνεται λόγος για «φοιτητικό κίνημα» και «αμφισβήτηση», όταν σημείο αναφοράς για τη συλλογική δράση στο πανεπιστήμιο είναι οι δομές που καθορίζουν οι νόμοι του κράτους, δηλαδή οι γενικές συνελεύσεις των συλλόγων φοιτητών και σπουδαστών; Γιατί να υπάρχουν συνελεύσεις φοιτητικών συλλόγων σχολών (με ότι ένας σύλλογος συνεπάγεται, δηλ. Παρατάξεις , κομματικούς εγκάθετους, εκλογές κλπ.) κι όχι συνελεύσεις των φοιτητών μιας σχολής εκτός των πλαισίων του συλλόγου; Εν τέλει, γιατί να ταυτίζεται η συνδικαλιστική δράση με τη θεσμική συνδικαλιστική δράση; Δυστυχώς, ο συνδικαλισμός στα πανεπιστήμια είναι προσαρμοσμένος στα πλαίσια της αστικής σωματειακής νομιμότητας και οι γενικές συνελεύσεις των συλλόγων κομμένες και ραμμένες στα μέτρα των φοιτητικών παρατάξεων, καθώς ο  φοιτητής που δεν ανήκει σε παράταξη, είναι ανίσχυρος. Είναι γεγονός, ότι η αποκλειστικότητα του θεσμικού συνδικαλισμού αλλοτριώνει τους συμμετέχοντες , εμποτίζοντας τους με την κυρίαρχη κοινοβουλευτική αντιπροσωπευτική αντίληψη και παγιδεύοντάς τους, μεταξύ χασμουρητών και φασαρίας, στη δίνη των μικροπολιτικών αντιπαραθέσεων των παρατάξεων.

Κάτω από αυτές τις συνθήκες εμποδίζεται η ανάδειξη ενός αυτεξούσιου κινήματος . Κατά πρώτο λόγο, ο διαχωρισμός του συνδικαλισμού με κριτήριο την ιδιότητα του φοιτητή, του καθηγητή ή του εργαζόμενου στο πανεπιστήμιο, είναι από μόνος του ένα πλήγμα στην αποτελεσματικότητα των κινητοποιήσεων. Στην ουσία αυτό που ενώνει ή διαιρεί την πανεπιστημιακή κοινότητα είναι η πολιτική πεποίθηση και δράση και όχι η επαγγελματική ιδιότητα. Κατά δεύτερο λόγο, οι παραγοντίσκοι και οι κομματικά ελεγχόμενες οργανώσεις συχνά εκμεταλλεύονται τις νομικές ρυθμίσεις για το φοιτητικό συνδικαλισμό, είτε για να προσεταιριστούν το συμμετέχοντα στις γενικές συνελεύσεις κόσμο, είτε για να παρεμποδίσουν την ανάπτυξη δομών και αντιλήψεων που οδηγούν στην αυτονόμηση των κινητοποιήσεων από τις παραταξιακές–εξουσιαστικές λογικές. Επιπλέον, ο κρατικά προσδιορισμένος τρόπος συνδικαλισμού είναι προσεχτικά συντεχνιακά διαρθρωμένος, ώστε, όποιος εμπλακεί στα γρανάζια του να αποκόπτεται από την υπόλοιπη κοινωνία και να αποκτά συντεχνιακή αντίληψη. Ο απεγκλωβισμός του φοιτητή από τα συντεχνιακά όρια που χαράσσει το κράτος νομοθετικά, είναι προϋπόθεση για να μπορέσει να αλλάξει πρώτα τον εαυτό του και μετά την υπόλοιπη κοινωνία.

Συμπερασματικά, ενάντια στη γραφειοκρατία και στο συγκεντρωτισμό των διαδικασιών των φοιτητικών συλλόγων είναι αναγκαίο να καθιερωθεί στον εντός του πανεπιστημίου συλλογικού νου η άμεση δημοκρατία ως ο ορθότερος τρόπος λήψης αποφάσεων και διαβούλευσης γενικότερα εκτός των θεσμικών πλαισίων. Η επίκληση της άμεσης δημοκρατίας ακόμα και από τους πάσης φύσεως αριστερίζοντες, τους ανέκαθεν εχθρούς της , αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει κανένα απολύτως ιδεολογικό οργανωτικό αντίπαλο δέος που να μπορεί να της αντιταχθεί. Εξ ου και το φαινόμενο οι παραδοσιακές αριστερίζουσες ιεραρχικές γκρούπες να επικαλούνται την άμεση δημοκρατία όποτε τους αρέσει. Η άμεση δημοκρατία είναι συγκεκριμένος θεσμός ο οποίος απαιτεί να διαρρηχθεί το φαντασιακό της ανάθεσης καθώς και της εκπροσώπησης με την άρνηση της παραδοχής ότι υπάρχουν ειδικοί στην πολιτική, ούτως ώστε να πάρει ο ίδιος ο κόσμος τις υποθέσεις στα χέρια του και να παραμερίσει πάσης φύσεως πρωτοπορίες. Η κατοχύρωση του αμεσοδημοκρατικού στοιχείου είναι ένα στοίχημα εντός των πανεπιστημιακών κινητοποιήσεων, το οποίο δεν έχει κερδιθεί ακόμα.

Πότε, πώς, γιατί?

Τα Αυτόνομα Σχήματα Κομοτηνής δημιουργήθηκαν από τη φλόγα των φοιτητικών κινητοποιήσεων του ’06-’07, ενάντια στην εκπαιδευτική αναδιάρθρωση που προσπάθησε να προωθήσει η τότε κυβέρνηση με την αναθεώρηση του α.16. Οι όποιοι κομματικοί χρωματισμοί υπήρξαν στο κίνημα εκείνων των ημερών, αντίθετα απ’ότι ισχυρίζονταν οι θιασώτες τους, όχι μόνο δεν εμψύχωσαν τον αγώνα αλλά συνέβαλλαν στην αποδιοργάνωσή του, εμφυτεύοντας μέσα σ’αυτό λογικές ψηφοθηρίας, καθοδήγησης και πρωτοπορίας. Όλα αυτά λοιπόν, κατέδειξαν για μας, την αναγκαιότητα οργάνωσης του συνόλου των αγωνιζόμενων φοιτητών σε αυτόνομους εξωθεσμικούς πυρήνες, με πρόταγμα την αυτό-οργάνωση και την άμεση δημοκρατία.

Αυτονομία, δεν σημαίνει ουδετερότητα, αλλά πάλη μακριά από κομματικές αγκυλώσεις, διαρκής αγώνας για την αυτοθέσμιση της φοιτητικής και εν γένει πανεπιστημιακής κοινότητας.

Πανεπιστημιακά όργανα-τρόπος παρέμβασης

Το μέχρι πρότινος ισχύον καθεστώς διοίκησης περιελάμβανε τα εξής όργανα:

• Γενική Συνέλευση Φοιτητικού Συλλόγου: Το συλλογικό όργανο λήψης αποφάσεων των φοιτητών της σχολής, όπου καθένας μας έχει δικαίωμα παρέμβασης και ψήφου.
• Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.): Αναδεικνύεται από τις φοιτητικές εκλογές κάθε χρόνο και συμμετέχουν αναλογικά φοιτητικές παρατάξεις, που αναλαμβάνουν να εκπροσωπήσουν το φοιτητικό σύνολο.
• Γενική Συνέλευση Τμήματος: Αποτελείται από καθηγητές και εκπροσώπους των φοιτητών.
• Σύγκλητος: Το ανώτατο διοικητικό όργανο του πανεπιστημίου, που αποτελείται από την πρυτανεία, εκπροσώπους καθηγητών και φοιτητών.

Όπως κατανοεί εύκολα κανείς, η δομή λειτουργίας της πανεπιστημιακής κοινότητας είναι ιεραρχική και βασίζεται στη λογική της ανάθεσης και εκπροσώπησης, αντί της ουσιαστικής, ισότιμης συμμετοχής όλων των ατόμων που συμμετέχουν σ’ αυτή. Αυτό ισχύει τόσο στη διοίκηση του ιδρύματος, όσο και στην οργάνωση των φοιτητών. Οι φοιτητικές παρατάξεις ουσιαστικά νοηματοδοτούν την ύπαρξη τους μέσα από τη συμμετοχή τους στα ολιγαρχικά διοικητικά συμβούλια τα οποία καλούνται να λαμβάνουν αποφάσεις στο όνομα των φοιτητών, τη στιγμή που οι ίδιοι προσπαθούν να εκφέρουν άποψη με την άμεση συμμετοχή τους στις Γενικές Συνελεύσεις. Όμως και αυτή η διαδικασία υπονομέυεται από την ολιγαρχία των ψηφοθήρων συνδικαλιστών. Παρά τη φαινομενική άμεση συμμετοχή του συνόλου των φοιτητών, ουσιαστικά η συνέλευση περιορίζεται σε μια δίνη μικροκομματικών αντιπαραθέσεων των παραταξιακών της συζήτησης και η αξία της προσωπικής τοποθέτησης και άποψης. Εδώ, αν δεν είσαι ενταγμένος, είσαι ανίσχυρος. Αν δεν είσαι ψηφοφόρος, είσαι αδιάφορος.

Ως Αυτόνομα Σχήματα εναντιωνόμαστε ολικά στη θεσμική λειτουργία του ελληνικού πανεπιστημίου και παλεύουμε για τη ριζική αλλαγή των διαδικασιών λήψεως αποφάσεων μέσα σ’αυτό. Έχουμε επιλέξει, λοιπόν να μην συμμετέχουμε στις φοιτητικές εκλογές, όχι μόνον επειδή είμαστε αντίθετοι στη νοοτροπία της ανάθεσης και της εκπροσώπησης, αλλά και επειδή δε θέλουμε να αντιμετωπίζουμε κανέναν ως  πιθανό ψηφοφόρο. Συμμετέχουμε στις Γενικές Συνελεύσεις και παρεμβαίνουμε, καθώς αφενός είναι το μόνο κοινωνικά νομιμοποιημένο όργανο να λαμβάνει αγωνιστικές αποφάσεις και αφετέρου αποτελεί ένα πεδίο όπου μπορούμε να εκφράσουμε τις απόψεις μας. Ωστόσο αντιλαμβανόμαστε τα δομικά τους αδιέξοδα και προωθούμε παράλληλα τη δημιουργία ενός πλέγματος αμεσοδημοκρατικών εξωθεσμικών αντιθεσμών, που θα την αντικαταστήσουν παίρνοντας μαζί και τον εμετικό επαγγελματικό συνδικαλισμό.

Πανεπιστήμιο

Το πανεπιστήμιο ως θεσμός σήμερα είναι η σύνοψη της Ιστορίας του. Έχει το χαρακτήρα που του έχουν προσδώσει οι κυρίαρχες κοινωνικές και οικονομικές σχέσεις, σε συνάρτηση όμως πάντα με τις εκάστοτε διεργασίες στη βάση της κοινωνίας. Έτσι, σήμερα το πανεπιστήμιο, έχοντας χάσει τον ανθρωποκεντρικό του χαρακτήρα και την έννοια του universitas (ελεύθερη κοινότητα διδασκάλων και μαθητών) έχει μετατραπεί σε ένα εργοστάσιο-επιχείρηση που φροντίζει για την παραγωγή ατόμων με χαρατηριστικά υπηκόου και αυριανών ευέλικτων εργαζομένων. Λειτουργώντας ως τράπεζα γνώσης, (ανα)παράγει, συσσωρεύει τη γνώση που κυκλοφορεί στην κοινωνία, διαχειριζόμενο αυτήν όπως οι τράπεζες το χρήμα, και την υποτάσσει στον έλεγχο της αγοράς. Παράλληλα όμως, το πανεπιστήμιο έχει στοιχεία δήμόσιου χώρου από τη στιγμή που αποτελεί χώρο ελεύθερης διαβούλευσης, αμφισβήτησης και περιέχει σημαντικούς συλλογικούς θεσμούς λήψης αποφάσεων. Με το άσυλο ως ιστορικό κεκτημένο και ασφαλιστική δικλίδα, αποτελεί έτσι μέρος των κοινωνικών αγώνων και σημείο σύνθεσης και εκκίνησης των κινηματικών διεργασιών (Πολυτεχνείο ’73, Φοιτητικά ’06-’07, Δεκέμβρης ‘ο8 κλπ.).

Τη στιγμή όμως που η χώρα έχει εισέλθει σε οικονομική, πολιτική και πολιτειακή κρίση, το ιδιωτικό κεφάλαιο και τα συμφέροντα της αγοράς είναι για άλλη μια φορά έτοιμα να εφορμήσουν στον τομέα της Παιδείας, με τις επευφημίες του Κράτους και της Ε.Ε. Ο νέος νόμος-πλαισιο που επεξεργάζεται το υπουργείο Παιδείας έρχεται να ολοκληρώσει την επιχειρηματικοποίηση του πανεπιστημίου, μέσω του κατακερματισμού, της εξειδίκευσης, της εντατικοποίησης και της εμπορευματοποίησης της γνώσης. Όπως και στις νομοθετικές διεργασίες του 2006, έτσι και τώρα, οι εξαγγελίες για ιδιωτικά κολλέγια,  οικονομικούς μάνταντζερ, χρηματοδότηση από χορηγούς, πιστωτικές μονάδες κλπ. έχουν  έναν κοινό παρονομαστή: τη γνώση ως εμπόρευμα και ως προνόμιο.

Το δίλημμα Ιδιωτικό ή Κρατικό πανεπιστήμιο είναι επίπλαστο, αφού αδυνατεί να αγγίξει το κέντρο του προβλήματος, τη φύση καθεαυτή της εκπαιδευτικής διαδικασίας. Απέναντι σε αυτό, εμείς προτάσσουμε ένα Πανεπιστήμιο:

• Δημόσιο: όχι με την έννοια του κρατικού, αλλά με αυτήν του αυτεξούσιου, έναν χώρο που αφορά όλους, όπου ο καθένας έχει θέση, δικαίωμα λόγου και γνώμης
• Κοινωνικό: με άμεση και διαρκή αλληλεπίδραση με την κοινωνία, ως ζωντανό κομμάτι της
• Ελεύθερο: με ανοιχτή, χωρίς όρους πρόσβαση του καθενός σε όλες τις λειτουργίες του

Δράσεις στην Κομοτηνή

Στα τέσσερα χρόνια παρουσίας μας στο φοιτητικό γίγνεσθαι της Κομοτηνής ως Αυτόνομα Σχήματα έχουμε συμμετάσχει τόσο σε αγώνες που έδωσε η φοιτητική κοινότητα της πόλης, όσο και σε κινητοποιήσεις ευρύτερων κομματιών της κοινωνίας.

Συμμετείχαμε στις δράσεις ενάντια στην ιδιωτικοποίηση της λέσχης του ΔΠΘ σε Ορεστιάδα, Ξάνθη, Κομοτηνή κ.α, συγκροτήσαμε την Πρωτοβουλία Φοιτητών ενάντια στην Σύνοδο των Πρυτάνεων στην Κομοτηνή το Φλεβάρη του 2008, πήραμε μέρος στις κοινωνικές συγκρούσεις του Δεκέμβρη στην πόλη, στον αγώνα των έγκλειστων μεταναστών στη Βέννα, καθώς και στις εργατικές κινητοποιήσεις τον περασμένο Μάη. Σταθήκαμε πάντα δίπλα στους διάφορους φυλακισμένους αγωνιστές, τα θύματα της εργοδοτικής τρομοκρατίας και της κρατικής καταστολής, είτε με ψηφίσματα στις γενικές συνελεύσεις είτε με την παρουσία μας στο δρόμο (βλ. Κούνεβα, Θ.Ηλιόπουλος κ.α).

Δομή-Λειτουργία των Α.Σ. Κομοτηνής

Λόγω της ενιαιότητας του λόγου και του τρόπου λειτουργίας-παρέμβασης των Αυτόνομων Σχημάτων Κομοτηνής στις σχολές του Δ.Π.Θ, επιλέξαμε να αποτελούν μια ενιαία συλλογικότητα με τη συγκεκριμένη ονομασία και με κοινή συνέλευση.

Τα Α.Σ. λειτουργούν με εβδομαδιαίες ανοιχτές αμεσοδημοκρατικές συνελεύσεις, πλήρη απουσία ιεραρχίας στην οργανωτική τους δομή και πλήρη ανεξαρτησία από κόμματα ή πολιτικές οργανώσεις (χωρίς να αποκλείεται, πάντως, η συμμετοχή των ατόμων σε άλλες συλλογικότητες, εκτός των Α.Σ.).

Ο τόπος και ο χρόνος των συνελεύσεων αναρτάται στο τραπεζάκι της σχολής, καθώς και στο blog μας.